Milliy Ilmiy Portali

Birlashgan Millatlar tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi tashkiloti (FAO) (ingl. FoodandAgricultureOrganization, FAO) —  asosiy vazifasi ochlikka qarshi kurashish bo'lgan BMT tashkiloti. FAO rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar oziq-ovqat xavfsizligi sohasidagi siyosiy qarorlarni teng asosda muhokama qiladigan va muvofiqlashtiradigan forum sifatida namoyon bo'ladi.

Bundan tashqari, FAO axborot manbai bo'lib xizmat qiladi va rivojlanayotgan mamlakatlarga qishloq xo'jaligi, o'rmonchilik va baliqchilik amaliyotini takomillashtirishda ko'maklashadi hamda barcha uchun sog'lom ovqatlanish va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlashga intiladi. Tashkilotning lotin tilidagi shiori - "Fiatpanis" - "Non bo'lsin" deb tarjima qilinadi. 2018 yilning avgust holati bo'yicha FAOda  Evropa Ittifoqi (a'zo tashkilot), Niue  va Kuk orollari (Yangi Zelandiya bilan erkin uyushmadagi davlatlar), shuningdek, assotsiatsiya qilingan a'zolar hisoblangan  Farer orollari va ni qqo'shgan holda 197 ta a'zo davlatlar mavjud.

Faoliyatning ustuvor yo'nalishlari

FAO faoliyati qishloq xo'jaligini rivojlantirish, oziqlanishni yaxshilash va faol va sog'lom hayot uchun zarur bo'lgan barchaga va har doim ovqatlanish imkonining mavjudligi —oziq- ovqat xavfsizligi muammosini hal qilish orqali dunyodagi qashshoqlik va ochlik muammosining keskinligini kamaytirishga qaratilgan. FAO neytral forum, shuningdek bilim va axborot manbai sifatida harakat qiladi. Rivojlanayotgan mamlakatlar va o'tish davridagi mamlakatlarga qishloq xo'jaligi, o'rmon xo'jaligi va baliqchilikni modernizatsiya qilish va takomillashtirishga yordam beradi.

FAO tashkilotning bilim, ko'nikma va tajribasini yanada samarali qo'llashi va safarbar qilishi mumkin bo'lgan beshta ustuvor yo'nalishni belgilab oldi

• Ochlik, oziq-ovqat xavfsizligi va to'yib ovqatlanmaslik bilan kurashishga ko'maklashish — oziq-ovqat xavfsizligini qo'llab-quvvatlash bo'yicha siyosat va siyosiy majburiyatlarni amalga oshirishga ko'maklashish va ochlik va ovqatlanish masalalari va echimlari haqida yangilangan ma'lumotlardan foydalanish imkoni va mavjudligini ta'minlash orqali ochlikni bartaraf etishga yordam berish.
• Qishloq xo'jaligi, o'rmonchilik va baliqchilikning mahsuldorligi va barqarorligini oshirish — bunda tabiiy resurslardan barqaror foydalanishni ta'minlagan holda yuqori mahsuldor qishloq xo'jaligi tarmoqlarini (dehqonchilik, chorvachilik, o'rmonchilik va baliqchilik) qo'llab-quvvatlash uchun haqiqiy ma'lumotlarga asoslangan siyosat va amaliyotlarni rag'batlantirish.
• Qishloq hududlarda qashshoqlik ko'lamini kamaytirish – qashshoqlikdan chiqish uchun qishloq hududlarda bandlik va ijtimoiy himoyani qo'shgan holda aholining kambag'al qatlamlariga kerak bo'lgan resurslar va xizmatlardan foydalanish imkonini olishda yordam berish.
• Agrooziq-ovqat tizimlarining inklyuzivligi va samaradorligini ta'minlash — kichik qishloq xo'jaligi ishlab chiqaruvchilarini qo'llab - quvvatlovchi va qishloq joylarda qashshoqlik va ochlikni kamaytiruvchi xavfsiz va samarali oziq-ovqat tizimlarini yaratishga yordam berish.
• Tahdid va inqirozlar oldida tirikchilik uchun zarur narsalarning barqarorligini yaxshilash — ularning xavfini kamaytirish hamda oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi tizimlarining barqarorligini oshirish orqali mamlakatlarga tabiiy ofatlar va texnogen falokatlarga tayyorgarlik ko'rishda yordam berish.

Tuzilmasi

Har ikki yilda a'zo davlatlarning vakillari global siyosiy masalalar va xalqaro rama tuzilmalarni ko'rib chiqish, shuningdek, kelgusi ikki yil uchun byudjet yakunlarini chiqarish va tasdiqlash uchun FAO konferentsiyasiga to'planishadi. Tashkilotning dasturi va byudjet faoliyatiga umumiy rahbarlik qilish uchun Konferentsiya ishtirokchilari Kengash a'zolarini uch yillik vakolat muddatiga saylaydi. Konferentsiya ishtirokchilari Bosh direktorni bir marta qayta saylash huquqiga ega bo'lgan to'rt yillik vakolat muddatiga saylaydi. Bosh direktor Tsyuy Dun'yuy 2023 yilning 31 iyuliga qadar muddatda 2019 yilning 1 avgust kuni o'z vazifalarini bajarishga kirishdi.

Departamentlar:

• qishloq xo'jaligi va iste'molchilar huquqlarini himoya qilish
• iqtisodiyot va ijtimoiy taraqqiyot
• baliqchilik va akvakul`tura
• o'rmonchilik
• korporativ xizmat ko'rsatish
• texnik hamkorlik va dasturlarni boshqarish
• Iqlim, bioxilma-xillik, er va suv resurslari masalalari bo'yicha departament

Bo'linmalarning xalqaro tarmog'i

FAO markazlashmagan tarmog'i beshta mintaqaviy, o'nta submintaqaviy va 85 ta to'laqonli davlat bo'linmalari (mintaqaviy va submintaqaviy bo'linmalarda joylashganlaridan tashqari)ni o'z ichiga oladi, ulardan oltitasi hamkorlik va aloqalar bo'yicha byuro, 37 ta mamlakat bir necha akkreditatsiyalarga ega, 1 ta dasturiy bo'linma, 4 ta milliy muxbir, 6 ta aloqa bo'yicha byuro, 2 ta axborot bo'linmalari va 2 ta vakillikliknring boshqa turlarini o'z ichiga oladi.